Over Paul

Tijdens mijn studie ontdekte ik hoe interessant het verschijnsel ‘werk’ in onze samenleving is. Die fascinatie voor werk - en daaraan gerelateerd inkomen en de werking van de arbeidsmarkt - heeft mij nooit meer losgelaten. Hoewel ik ben opgeleid als econometrist, ontdekte ik al snel dat een puur economische en kwantitatieve benadering van werk tekortschiet. Ik heb mij gedurende mijn loopbaan dan ook ontwikkeld tot een brede sociale wetenschapper die graag disciplinaire scheidslijnen overschrijdt. Om werk en inkomen echt goed te begrijpen is het essentieel om economische, sociologische, psychologische en juridische perspectieven te combineren.

Maar mijn liefde voor kwantitatieve benaderingen is wel gebleven. Gelukkig beschikken we tegenwoordig over een schat aan data, waardoor je bijna elke uitspraak die wordt gedaan, kunt toetsen aan de feiten. Maar al te vaak blijkt dat niet het geval te zijn en nemen mensen klakkeloos stellingen van elkaar over. Ik heb het in zekere zin als mijn ‘roeping’ gezien om dergelijke mythes te ontmaskeren. Zie ook mijn boek ‘De mythe van de arbeidsmarkt’ en het liber amicorum dat mij werd aangeboden bij mijn emeritaat en dat de passende titel ‘De mythekraker’ heeft.

Ondanks mijn fascinatie voor cijfers en statistieken ben ik mij er zeer van bewust dat die ons nooit de hele werkelijkheid tonen. Achter de cijfers gaan immers mensen met hun dagelijkse ervaringen schuil. Kwantitatieve methoden zijn geschikt om algemene verbanden tussen verschijnselen vast te stellen. Maar ze bieden meestal geen inzicht in onderliggende (causale) mechanismen (al kun je er wel veronderstelde mechanismen mee weerleggen). Daarom combineer ik kwantitatief onderzoek graag met kwalitatieve onderzoeksmethoden, zoals interviews, documentanalyse of case studies.

Sociaal-wetenschappelijk onderzoek is voor mij nooit een doel op zich. Er bestaan geen algemeen geldende universele wetten voor menselijk gedrag. Dat is altijd afhankelijk van de historische en lokale (of nationale) context. Maar onderzoek kan wel helpen de samenleving waarin we hier en nu leven, beter te begrijpen. Daarmee kan het ook handvatten bieden om problemen effectief aan te pakken. Sociaal-wetenschappelijk onderzoek zou, wat mij betreft, altijd een breder maatschappelijk doel moeten dienen en beleidsrelevant moeten zijn. Daarom heb ik ook steeds functies vervuld waarin wetenschappelijk onderzoek ten dienste staat van het beleid: bij de Wiardi Beckman Stichting (het wetenschappelijk bureau van de PvdA), het Sociaal en Cultureel Planbureau, de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en het Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging, de Burcht. En daarom ben ik ook nu nog actief als onder meer lid van de Adviesraad Migratie en van de Raad van Advies van het UWV WERKbedrijf.